Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà, được biết đến với tên gọi khác là bệnh sốt rét gà, đứng trước một trong những hiểm họa lớn, gây giảm sức khỏe, phát triển và sinh sản của đàn gà. Đặc biệt, trong môi trường có đặc tính khí hậu ẩm ướt và nắng nóng, bệnh này có khả năng phát triển mạnh mẽ. Thichdaga.net xin mời bạn đọc tìm hiểu thông tin chi tiết về mức độ nguy hiểm cũng như các phương pháp phòng và điều trị trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân gây ra bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà xuất phát từ một loại ký sinh trùng đơn bào có tên gọi Leucocytozoon-cauleri, thuộc họ trùng roi trong bộ Haemosporia, ngành Protozoa.
Chế độ lây truyền của bệnh diễn ra qua các tuyến nước bọt của các vật chủ trung gian như muỗi, dĩn, và các loại côn trùng khác. Khi muỗi đốt và hút máu từ gà hoặc các loài gia cầm khác, đơn bào của ký sinh trùng được truyền vào hệ thống máu của gà. Tại đây, đơn bào này phát triển và chuyển hóa thành ký sinh trùng trong hồng cầu. Với khả năng sinh sản vô tính, ký sinh trùng gây tổn thương hồng cầu và bạch cầu, sau đó di chuyển qua các cơ quan nội tạng khác của gà, tạo nên nhiều triệu chứng nguy hiểm.
Triệu chứng bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Tùy thuộc vào chủng loại của Leucocytozoon gây bệnh, số lượng ký sinh trùng sinh sản và tình trạng sức khỏe của từng con gà, thời gian ủ bệnh và triệu chứng của bệnh có thể biến động đáng kể. Theo đánh giá của các chuyên gia, thời gian ủ bệnh thường dao động trong khoảng 1-2 tuần.
Bệnh có thể được nhận biết ở gà thông qua nhiều dấu hiệu khác nhau, bao gồm:
- Gà bị sốt cao, biểu hiện ít sự di chuyển, mệt mỏi, và có thể ủ rũ, từ chối ăn.
- Mào của gà có thể nhợt nhạt và trắng bệch sau một khoảng thời gian.
- Gà thường thấy mất thăng bằng, thở nhanh, và có dấu hiệu thiếu máu.
- Tiêu chảy và phân màu xanh lá cây là những dấu hiệu thường gặp.
- Trong trường hợp nặng, gà có thể bị đi ngoài máu do tổn thương đường ruột.
- Một số trường hợp gà nhiễm bệnh có thể thể hiện hiện tượng chảy máu từ mồm.
Đặc biệt, khi nhiều con gà trong đàn xuất hiện các triệu chứng và dấu hiệu tăng dần, cần chú ý và đưa ra biện pháp ngăn chặn để ngăn sự lan truyền của bệnh trong đàn. Bệnh tích của gà bị mắc bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà:
Xảy ra xuất huyết thành các vết chấm tròn bên trong các cơ quan nội tạng của gà như gan, tụy, thận, buồng trứng, và các cơ quan khác. Xuất huyết bên ngoài thể hiện thông qua những dấu hiệu như: xuất hiện lấm tấm trên phần cơ ngực, cơ đùi, dưới da, chân và cánh của gà mắc bệnh. Máu của gà bị nhiễm bệnh thường có đặc điểm là loãng và khó đông lại, thậm chí có trường hợp không thể đông lại được.
Ngoài ra, có thể xảy ra tình trạng xuất huyết và ứ đọng máu trong phổi, cũng như tụ máu tại xoang bụng. Sự phát triển và di chuyển của ký sinh trùng qua các cơ quan nội tạng khác nhau có thể gây ra các hiện tượng như sưng to, biến dạng, mủn nát, và dễ vỡ ở các cơ quan như gan, thận, và lách.
Các phương pháp phòng bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Bệnh truyền nhiễm qua gà thông qua hoạt động hút máu của muỗi dĩn, do đó, quan trọng nhất là duy trì vệ sinh môi trường chăn nuôi. Thường xuyên phun thuốc diệt côn trùng và ngăn chặn sự phát triển của muỗi tại những khu vực như ao tù, nước đọng.
Để đảm bảo sức khỏe của đàn gà, cần thực hiện theo dõi đều đặn và áp dụng biện pháp chăm sóc hợp lý. Điều này bao gồm việc bổ sung đầy đủ các yếu chất cần thiết, nâng cao sức đề kháng thông qua sử dụng các thuốc trợ sức như vitamin A, vitamin K, thuốc bổ, và men tiêu hóa trong chế độ ăn hàng ngày của đàn gà.
Hòa 1ml SORBITOL HOẶC LIVERCIN vào 1 lít nước và cho đàn gà uống hàng ngày có thể giúp giải độc, tăng cường chức năng của gan và thận. Đồng thời, đảm bảo cung cấp đủ lượng thức ăn chất lượng và đa dạng, có thể sử dụng máy băm nghiền đa năng để hỗ trợ băm thái các nguyên liệu, giúp gà hấp thu chất dinh dưỡng dễ dàng và cải thiện hệ miễn dịch.
Quan trọng nhất là thực hiện quan sát thường xuyên về tình trạng sức khỏe của đàn gà để phát hiện sớm và xử lý kịp thời, từ đó tránh tình trạng lây nhiễm lan rộng trong trường hợp có bệnh dịch.
Cách trị bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà
Trong quá trình điều trị cho gà mắc bệnh ký sinh trùng đường máu, việc sử dụng các loại thuốc đặc trị là rất quan trọng. Các thành phần cần có trong thuốc bao gồm Sulfamonothiazine, Sulfadimethoxin, và Rigecocin. Liều lượng khuyến cáo là khoảng 1 gram pha với 2 lít nước, và cần cho gà uống liên tục trong khoảng 5 đến 7 ngày.
Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà đây là một bệnh nguy hiểm, mặc dù mức độ lây lan có vẻ thấp nhưng lại khó kiểm soát. Vì vậy, bệnh dịch này có thể gây ra nhiều tổn thất không chỉ cho đàn gà mà còn đối với người chăn nuôi. Để đảm bảo sức khỏe và năng suất của đàn gà, cũng như tối ưu hóa hiệu suất kinh tế, người chăn nuôi cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh hiệu quả, thực hiện sát khuẩn định kỳ và kiểm tra sức khỏe đều đặn cho đàn gà. Ngoài ra, việc cách ly các gà bị nhiễm bệnh là cần thiết để ngăn chặn bùng phát và lây lan của dịch trên diện rộng.